Carus
282-283
Keizer Marcus Aurelius Carus, kortweg bekend als Carus, was een Romeinse keizer die regeerde van 282 tot 283 na Christus. Zijn korte bewind werd gekenmerkt door militaire successen en hervormingen die bijdroegen aan de stabiliteit van het rijk. Carus was afkomstig uit een familie van militairen en was zelf ook een ervaren generaal. Hij werd gekozen tot keizer in 282 na Christus, nadat zijn voorganger Probus was vermoord door zijn eigen troepen. Hoewel hij geen legitieme erfgenaam was, genoot Carus wel de steun van de legers en de senaat vanwege zijn reputatie als een ervaren en competente militaire leider.
Een van de eerste daden van Carus als keizer was het beëindigen van de burgeroorlog die was ontstaan na de moord op Probus. Hij herstelde de orde en stabiliteit in het rijk en begon toen aan militaire campagnes om de grenzen van het rijk te versterken en uit te breiden. Zijn eerste veldtocht was tegen de Sassanidische Perzen, die het rijk hadden binnengevallen en delen van Mesopotamië hadden veroverd. Carus leidde het Romeinse leger in een succesvolle campagne tegen de Perzen en slaagde erin om Mesopotamië te heroveren. Na zijn overwinning op de Perzen keerde Carus terug naar het westen om een opstand in het rijk te onderdrukken en de Noord-Afrikaanse provincies te heroveren op de Berbers. Hij slaagde erin om de opstand neer te slaan en de Berbers te verslaan, waardoor de grenzen van het rijk werden versterkt.
Een van de belangrijkste hervormingen van Carus was zijn poging om de rol van het leger in het rijk te verminderen en de macht van de senaat te vergroten. Hij beperkte de militaire macht door het aantal soldaten te verminderen en hen te dwingen om opnieuw te gaan werken op hun boerderijen, terwijl hij de senaat meer zeggenschap gaf in het bestuur van het rijk. Carus stond ook bekend om zijn tolerantie tegenover christenen, die in die tijd werden vervolgd in het rijk. Hij gaf de christenen de vrijheid om hun geloof te belijden en liet enkele prominente christenen in zijn hofhouding toe.
Carus’ bewind was echter van korte duur. In 283 na Christus stierf hij plotseling tijdens een veldtocht tegen de Sassanidische Perzen. Zijn dood heeft tot speculaties geleid over de oorzaak ervan, variërend van een blikseminslag tot een beroerte tot moord. Het is echter waarschijnlijk dat hij stierf aan een natuurlijke oorzaak, zoals een hartaanval. Ondanks zijn korte bewind heeft Carus een blijvende indruk achtergelaten op het rijk en wordt hij beschouwd als een succesvolle keizer. Zijn militaire campagnes versterkten de grenzen van het rijk en herstelden de stabiliteit na de dood van Probus. Zijn hervormingen om de macht van het leger te beperken en de rol van de senaat te vergroten, droegen bij aan de politieke stabiliteit van het rijk.
Carus’ zoon, Numerianus, werd door het leger gekozen als zijn opvolger, maar hij stierf kort daarna onder mysterieuze omstandigheden tijdens een veldtocht tegen de Sassanidische Perzen. Dit leidde tot de opkomst van Diocletianus, die het Tetrarchie-systeem instelde en het rijk verdeelde onder vier keizers.
In de latere Romeinse geschiedenis werd Carus vaak vergeten, omdat zijn bewind zo kort was. Toch wordt hij beschouwd als een succesvolle keizer vanwege zijn militaire overwinningen en hervormingen die bijdroegen aan de stabiliteit van het rijk. Zijn tolerantie tegenover de christenen is ook een belangrijke bijdrage aan de religieuze diversiteit van het rijk.
In de moderne tijd is er nog steeds veel interesse in de Romeinse geschiedenis en de rol van keizers zoals Carus in het vormgeven van de samenleving. Het bewind van Carus wordt vaak bestudeerd als een voorbeeld van de militaire en politieke stabiliteit die in die tijd werd bereikt, en zijn hervormingen worden vaak vergeleken met die van andere keizers in de geschiedenis van het rijk.
Al met al kan worden gesteld dat Carus een belangrijke keizer was in de Romeinse geschiedenis vanwege zijn succesvolle militaire campagnes, politieke hervormingen en tolerantie tegenover religieuze minderheden. Zijn kortstondige bewind is misschien niet zo bekend als dat van andere keizers uit die tijd, maar zijn erfenis leeft voort in de geschiedenis van het rijk en de studie van de Romeinse geschiedenis.